ما و اسطوره ۲ ، اثر : ثریتون (فریدون)

اغلب روایت های اساطیری متضمن موضوع ومفهومی به نام گناه اولیه هستند.اساطیر هندوایرانی هم ازین امر مستثنا نیستند.در اساطیر هندوایرانی با شکلی از تغییر یا اختلاف در این زمینه مواجه می شویم که به نظر می رسد با موضوع مهاجرت بزرگ اقوام هندواروپایی مرتبط باشد.

نکته اینجاست که در روایت قدیمتر اسطوره هندوایرانی آفرینش (آنچه بیشتر به عنوان روایت هندی شناخته می شود)گناه مشی و مشیانه (1) به عنوان نخستین انسانها که طبیعتا خواهر وبرادر یکدیگر هستند،همبستر شدن یا به تعبیری ازدواج با یکدیگر است.هرچند در واقع ازین گناه مطلقا گزیری نداشته اند.

اما همین روایت وقتی پا به سرزمین ایران می‌گذارد با مشکل بزرگی مواجه می شود:در سنت مذهبی ایرانیان کهن ازدواج با محارم نه تنها گناه نبوده بلکه مستحب هم شمرده می شده .

خوِدوده(2) یا خودودس از مستحبات آیین های کهن ایرانی وزرتشتی است وحتی ارداویراف موبد بزرگ زرتشتی که در سفری به آنجهان بهشت ودوزخ را دید(روایت کهن کمدی الهی)از جمله فضایلش که باعث شد برای چنین سفری انتخاب شود ازدواج با هر هفت خواهرش بود.

بنا براین قوم ایرانی روایت آفرینش را بدین شکل تغییر داد که گناه مشی و مشیانه شد دروغ بستن به اهورا مزدا.واین تغییری شگفت بود اگر به این نکته بیندیشیم که دروغ در طول تاریخ و به اشکال مختلف در این سرزمین نکوهش شده وحتی در مهمترین کتیبه های هخامنشی از اهورامزدا درخواست شده که سرزمین ایران را از دو آفت حفظ کند:دروغ و خشکسالی.

اینجاست که اصرار دارم به اساطیر به عنوان موضوعی زنده وهنوز موثر در زندگی ما توجه شود.

اثر : ثریتون ( فریدون )

1- مشی و مشیانه، اسم نخستین آدمها در اساطیر هندو ایرانی است، که در برخی روایتها با عنوان "جم وجمک" یا "یا یم ویمک" از آنها نام برده شده است.

2- xovedodah